• యామిని కోళ్ళూరు

అందం కన్నా మిన్నైన సుగుణము
అంతరాన లేదు ఏరకమైన కల్మషము
అలా చూపులతో పెనవేసుకున్న సాన్నిహిత్యము
అరమరికలు లేకుండా కలసిన వైనము
అందరిని అలరించేలా స్నేహతత్వము

ప్రాణమున్న పలుకలేని మూగజీవాలు
మూడు కూడావేర్వేరు జాతులు
ఏ మాత్రం దరిచేరనీయని పొరపొచ్చాలు
ఎన్నాళ్ళైన ఒకరికొకరమనే చేసే యోచనలు
ఏ జన్మబంధ మోననేలా కలిసిన క్షణాలు….

మనఘలని మించిన వాటి జ్ఞానము
మనమున లేదు ఏ క్రూరత్వము
మదిలోని మాటని తెలుపలేని మూగతనము
ముచ్చటగా ఒకచోట ఒదిగిన ఔన్నత్యము
మనుఘులనే ఔరా అనిపించేలా వాటి దృశ్యము…

కలతలు లేక ప్రేమతో మెలగాలనే వాటి నిర్ణయము
కరుణతో జాలి చూపమనేలా వాటి హావభావము
లోకంలో అందరితోపాటు మేమనేలా మౌనము
అర్ధం పర్ధంలేని అపార్ధాలు లేవనే ఆ నిశ్శబ్దము…

ఏదిఏమైనా మమ్మల్ని గమనించుకో మానవా
ఏ జీవి జీవనము‌ ఎంత వరకో విధి విధానము
ఏ జీవి ఆయుషు ఎన్ని దినాలో అనే దేహాము
ఏ నిమిషము ఆగునో ప్రాణమని చూసేటి దైన్యము.

— యామిని కోళ్ళూరు

• ఆలపాటి వారి అమ్మాయి సత్యవతి.

స్నేహం చేయగా జాతుల భేదమేలా
మమతతో మది నిండితే వాదమేలా
సయోధ్య కుదిరితే వర్ణాలు జాతి యేలా
సఖ్యతగా ఉంటే కోపాలు గొడవలేలా
సామరస్యమే సగం బలం నిజముగ సత్యా .

ఒకరికొకరు తోడై ఉన్నారు దండుగా
కలసి ఉంటే ఉంటుంది నిర్భయం మిన్నగా
స్నేహభావంలో మనస్సు కలిస్తే మది వెన్నేగా
ముంచుకొచ్చే ఆపదను జయించవచ్చు ఘనంగా
కలసి ఉంటే సగం బలం నిజముగా సత్యా.

జ్ఞానం లేదు అనుకోవడమే మన అజ్ఞానం
మనకన్నా మిన్నగ చూపుతున్నాయి జ్ఞానం
ఆ ప్రేమే వాటికి కిరీటం మకుటాయమానం
మూడు జాతులు కలిసివున్న సమతే జ్ఞానం
మలినంలేని సాగత్యం మధురం సత్యా.

మనిషిలో వెతకాలి కలిసివుండే తత్వం .
పెరిగేకొంత ఒకరిపైఒకరకు అసూయతత్వం
మరిచిపోయి మంచితనం మానవత్వం
పిల్లి, మార్జాలం,శునకం నేర్పుతుండే వ్యక్తిత్వం
గ్రహించాలి ప్రతి జీవిలో ఉండే మంచి లక్షణం సత్యా .

• ఆలపాటి వారి అమ్మాయి సత్యవతి

• డా. కొచ్చర్లకోట వెంకట సత్యనారాయణ మూర్తి

కలతలు కమ్ముకుని ఉసురు ముసుర్లు ఉరులై ||
గుబులు గుండెల నిండి కన్న కలలు కన్నీరై కరిగి ఆవిరైన వేళ ||
ఆదుకునే ఆపన్న హస్తం, కష్టంలో కాచుకునే దైవం నేస్తం, ||
బతుకు పోరాట దారుల్లో నీడనిచ్చి సేదదీర్చు వృక్షం నేస్తం, ||
స్నేహమంటే కరగని కల, నేస్తమంటే విరగని అల ||
తేనె కన్నా తీయనైనది, మల్లె కన్నా తెల్ల నైనది, ||
మంచు కన్నా చల్లనైనది, రాగంలో అనురాగం స్నేహం ||
శూన్యమైన జీవితాన, విరిసే నవ్వుల వాన స్నేహం ||
తనువులు వేరైనా,తలపులు వేరైనా ||
మతమేదైనా, కులమేదైనా, రాజు కైనా పేద కైనా, ||
ఎల్లలెరుగక, కల్లలు లేక కలకాలం నిలిచేదే స్నేహం ||
జన్మకి వీడుకోలు చెప్పేవరకూ కమ్మని బంధమై విడిపోదు. ||
నమ్మకాన్ని కొంత, అమ్మతనాన్ని కొంత రంగరించి ||
ప్రాణమున్నంతవరకూ నాన్నలా లాలించేది నేస్తం, ||
లేదు స్నేహాన్ని మించిన ధనం, లేదు స్నేహాన్ని మించిన గొప్పతనం ||
నేస్తమున్న జీవితం బంగారం, ||
స్నేహితులు లేని వాడు పేదవానితో సమానం ||
స్నేహం మనుషులను కాదు, జంతువుల మధ్యన కూడా చూడవచ్చు||
అందుకు ఉదాహరణ ఈ చిత్రం, కదా ఒక విచిత్రం ||
మనుషుల మనసులు కలుషితం కావచ్చు, స్నేహం నిలబడకపోవచ్చు||
కానీ జంతువుల మనసులు ఎప్పటికీ కల్మషం కావు ||
కాబట్టి జంతువుల మధ్య అనుబంధం కలకాలం నిలవగలదు ||
అలాగే మనిషికి జంతువులకి మధ్యన అనుబంధం కూడా ||
స్నేహమా వర్ధిల్లు!సమతా మమతల చక్రాలపై చిరంతరంగా
చిత్రంలోని వానరం కాలభైరవునికి నేస్తం మార్జాలమిత్రం ||
ఒకరు అనుకరణకు ప్రతీక, ఒక్క క్రోమో జోముతగ్గించుకొని ||
మనిషిగా కాకుండా వానరంగాగా మిగిలిపోయిన అదృష్ట జీవి ||
నమ్మకానికివిశ్వాసానికి మారుపేరైన గ్రామ సింహం ||
దాన్ని చూస్తే భయపడే ఒక చిన్న బిడాలం ||
ఉప్పూ నిప్పైన రెంటిని అక్కున చేర్చుకున్న వానరానికి జోహార్ ||
ఆ ముగ్గురు చెలి మికి శతకోటి వందనాలు ||
వారి స్నేహాన్ని చూసి ఇకనైనా మనుషులు ||
వారి ప్రవర్తన మార్చుకుంటారని ఆశిద్దాం ||
సమతా మమత పెరుగుతాయని కలలు కాద్దం ||

• డా. కొచ్చర్లకోట వెంకట సత్యనారాయణ మూర్తి
  విశాఖపట్నం

• డా. కమలాదేవి

స్నేహం, ప్రేమ , అభిమానం కేవలం మానవుల సొత్తేకాదు
నోరు వాయిలేని జంతువులలోను
ఉంటుంది
జాతివైరాన్నికూడా దూరంపెట్టి
అక్కున చేర్చుకుంది
కుక్క పిల్లులను
మర్కటం
పంచిపెట్టింది
భుజం మీద చేయివేసి
స్నేహ పరిమళాన్ని
ఆమర్కటం
కానవస్తోంది
మానవులలో కానరాని
సౌహార్ద్రత ఈ మర్కటంలో
నిలుస్తోంది ఈ మాట్లాడలేని
ఈవానరం నిలిచింది
ఆదర్శంగ
నోరు మేధస్సు జ్ఞానం
ఉన్న మానవులకు
నేర్చుకోవలసింది
ఎంతో ఉంది మనకు
ఈమూగజీవులనుండి
దయ, కరుణ, ప్రేమ
వాత్సల్యం,స్నేహశీలత
సోదరభావన
ఇత్యాదులు అందరు
అనుసరించవలసిందే.

• – డా. భమిడిమల్లి కమలాదేవి

• జె వి కుమార్ చేపూరి

బుద్ది, జ్ఞానం యెరుగనిదే జంతులోకం
ఐనా మమతలో తానే మకుటాయమానం
చేరదీసి, పక్క జాతులను ఈ మర్కటం
సౌభ్రాతృత్వానికి చెబుతున్నది కొత్త అర్ధం
మూడు జాతుల మధ్యనున్నా జాతి వైరం
శునక భుజం పైన చేయి వేసి మర్కటం
చాటుతున్నది ఎల్లలు లేని స్నేహ భావం
పిల్లికూనకు, తన ఒడిలో ఇచ్చి స్థానం
మార్జాల శునక మైత్రికి, వేసింది బీజం
సర్వ జీవ సౌభ్రాతృత్వానికి చుట్టి శ్రీకారం
నేర్పుతున్నది, నరునికి గొప్ప గుణపాఠం

చదువు, సంస్కారం నేర్చుకొని నరలోకం
పెంచుకుంటున్నది స్వార్ధం, మలినభావం
సాటి మనుషులతోనే సరిపడని వ్యవహారం
ఇరుగుపొరుగుతోనూ ఎడముఖం,పెడముఖం
తోడబుట్టిన వారి పైనే, కత్తులు దూసే వైనం
దిగజారుతున్న మానవ విలువలకు దర్పణం

ఈ మూడు జాతుల మధ్య కుదిరిన స్నేహం
తెరిపించాలి, నరుని మూసుకుపోయిన నేత్రం
పరిఢవిల్లాలి, సర్వ మానవ సౌభ్రాతృత్వం

• జె వి కుమార్ చేపూరి
  హైదరాబాద్